Asset Publisher Asset Publisher

Bory Chrobotkowe – bogactwo wśród ubóstwa

„Bory Chrobotkowe koło Bytomca” - ochrona i przywracanie różnorodności biologicznej, a w szczególności ochrona obszarów i gatunków cennych przyrodniczo to główny cel realizowanego w Nadleśnictwie Cybinka projektu środowiskowego.

     W roku 2017 została podpisana umowa o dofinansowanie działań pomiędzy Dyrektorem Generalnym Lasów Państwowych, a Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Od tego momentu wszedł w życie „Kompleksowy projekt ochrony gatunków i siedlisk przyrodniczych na obszarach zarządzanych przez PGL Lasy Państwowe” (Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020). Priorytetem projektu jest ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu poprzez aktywną ochronę przyrody i edukację ekologiczną z naciskiem na ochronę zagrożonych gat. i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000.
Natura 2000 – program sieci obszarów objętych ochroną przyrody na terytorium Unii Europejskiej. Celem programu jest zachowanie określonych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków, które uważane są za cenne i zagrożone w skali całej Europy
 
Inwentaryzacja przyrodnicza to podstawa!
 
     W ramach realizowanego przez Lasy Państwowe przedsięwzięcia, dwa lata temu, leśnicy wykonali inwentaryzację przyrodniczą na terenie obszarów leśnych Nadleśnictwa Cybinka. Polegały one na ustaleniu faktycznego obszary występowania płatów chrobotkowych. W efekcie tych działań czynną ochroną objęto rozległe płaty unikatowych siedlisk borów chrobotkowych na prawie 500 ha. Warto podkreślić, że Bory  Chrobotkowe  koło  Bytomca  stanowią  specjalny  obszar ochrony siedlisk, mający znaczenie w skali całej Unii Europejskiej. Regionalny  Dyrektor  Ochrony  Środowiska  w Gorzowie Wielkopolskim ustanowił dla tego obszaru specjalny program działania o nazwie: „Plan Zadań Ochronnych PLH080048”.
 
Charakterystyczny dla suchego boru sosnowego widok – ściółka idealna do zbierania grzybów i … rozwoju porostów (fot. B. Lenard, Nadleśnictwo Cybinka)
 
Cel uświęca środki …
 
     Celem realizowanego od roku 2018 przedsięwzięcia w Nadleśnictwie Cybinka jest obniżenie poziomu obecności drewna martwego oraz utrzymanie luźnego i przerywanego zwarcia drzewostanów na całkowitej powierzchni siedliska. 
Co to oznacza? - paradoksalnie najsuchsze i najuboższe postaci subkontynentalnych borów sosnowych, porastające siedliska boru suchego (najuboższej formy siedliska leśnego) zostaną dodatkowo zubożone. Jednym słowem leśnicy, poprzez ręczne zbieranie obumarłych części drzew (pni, gałęzi), dbają o to by stworzyć odpowiednie warunki do rozwoju runa chrobotkowego.
 
Bory sosnowe w Leśnictwie Maszewo – widok z lotu ptaka  (fot. B. Lenard, Nadleśnictwo Cybinka)
 
W Nadleśnictwie Cybinka chrobotek reniferowy porasta ok. 500 ha borów!
 
     Gatunek tego porostu (połączenie grzyba z glonem) występuje we Amerykach, Europie, Azji oraz na wielu wyspach, a zatem jego zasięg jest wyjątkowo rozległy. Szczególnie upodobał sobie półkulę północną, aż po Szetlandy, Grenlandię i północne wybrzeża Ameryki Północnej. W tundrze często zwartymi łanami porasta duże powierzchnie. W Polsce jest pospolity na obszarze niemal całego kraju, lecz wyjątkowo rzadko tworzy tak rozległe zespoły roślinne jak w Nadleśnictwie Cybinka. Rośnie na ziemi, w miejscach słonecznych, najczęściej na wydmach, wrzosowiskach, oraz w świetlistych lasach sosnowych. Z racji swoich naturalnych cech i preferencji w cybińskich borach znalazł sobie idealne warunki do rozwoju – i leśnicy w tym mu pomagają.
 
Płat chrobotka reniferowego (łac. Cladonia rangiferina) – rośnie tan, gdzie nic nie chce rosnąć  (fot. B. Lenard, Nadleśnictwo Cybinka)
 
Ochrona przyrody jest bezcenna!
 
     Czynna ochrona gatunkowa, na tak rozległym obszarze, jest wyjątkowo kosztowna. Na szczęście z pomocą przyszły możliwości jakimi są fundusze ze środków Unii Europejskiej, w tym przypadku na poziomie aż 85%. W sumie do projektu ochrony gatunków i siedlisk przyrodniczych przystąpiło 105 nadleśnictw z  terenu całego kraju. Kwota dofinansowania realizowanego programu do roku 2023 wynosi 21 909 333,39 mln PLN.
 
 

Jesteśmy przygotowani do zmian klimatu !

Tak wygląda nowy samochód patrolowo-gaśniczy zakupiony przez Lasy Państwowe dzięki dofinansowaniu z funduszy unijnych.

Samochód patrolowo-gaśniczy to wielozadaniowa terenówka marki Ford typu pick-up, ze specjalną zabudową przystosowaną do montażu zestawu gaśniczego i zbiornika na wodę o pojemności 400 l. Ta wielkość może wydawać się skromna, ale to specyfika samochodu lekkiego. Na dodatkowym wyposażeniu auta znajduje się też podręczny sprzęt gaśniczy m.in. hydronetki, szpadle, węże oraz pilarka. W przeciwieństwie do ciężkich lub średnich samochodów używanych przez Straż Pożarną jego atutem jest właśnie waga i znacznie lepsze możliwości poruszania się po drogach nieutwardzonych oraz w miejscach, które leżą praktycznie poza zasięgiem większych i cięższych pojazdów.

Nadleśnictwo Cybinka zaliczone jest do najwyższej, I kategorii zagrożenia pożarowego. Nowe auto zastąpi prawie 20-letniego, wysłużonego land rovera, uzupełniając system ochrony przeciwpożarowej nadleśnictwa, na który składają się m.in. wieże obserwacyjne, sieć dróg dojazdowych i punkty czerpania wody.

Koszt jednego samochodu wraz z wyposażeniem (m.in. agregat, zbiornik, węże) to ok. 170 tys. zł. Pojazd jest przeznaczony do patrolowania, samodzielnego gaszenia pożarów lasu w fazie początkowej (w szczególności pożarów pokrywy gleby), dogaszania pożarzysk,  kontroli  innych zagrożeń pożarowych występujących w bliskim sąsiedztwie lasów, a także do prowadzenia wspólnych działań z jednostkami PSP na terenach leśnych. Patrole obszarów leśnych odbywają się w okresie podwyższonego zagrożenia pożarowego, trwającego od marca do października.

Zakup lekkich samochodów o funkcji patrolowo-gaśniczej stanowi część większego projektu ochrony przeciwpożarowej, na który Lasy Państwowe uzyskały wsparcie z unijnego Programu Infrastruktura i Środowisko. Bierze w nim udział 135 z 430 nadleśnictw w całej Polsce. Celem projektu jest przygotowanie lasów i leśnictwa do zmian klimatu (zwłaszcza w kontekście prognozowanego ocieplenia i wzrostu częstotliwości występowania suszy), a dokładnie sprawne lokalizowanie źródeł zagrożenia i minimalizowanie negatywnych skutków wywoływanych przez pożary w lasach.

 

Więcej na temat projektu można przeczytać na stronie Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych. 

 


Projekty i fundusze

Nadleśnictwo Cybinka prowadzi szereg działań mających na celu pozyskanie środków zewnętrznych na zadania związane w głównej mierze z działaniami ochronnymi, przyrodniczymi oraz edukacyjnymi.

W ostatnim okresie zrealizowano następujące projekty: 
  1. Realizacja zadań z zakresu edukacji leśnej - Roboty budowlane realizowane w ramach edukacji przyrodniczo – edukacyjnej na terenie Nadleśnictwa Cybinka obejmujące wykonanie drewnianej wieży widokowej na terenie użytku ekologicznego Gęsie Błota. Zadanie realizowane w roku 2007, dofinansowane z Budżetu Państwa, w kwocie  30000,00zł.
  2. Realizacja Krajowego Programu zwiększania Lesistości oraz pielęgnacja i ochrona upraw i młodników powstałych w jej wyniku, lata 2007 – 2008, program dofinansowany ze środków Budżetu Państwa w kwocie  – 91606,60zł.
  3. Uzupełnienie sieci zbiorników zabezpieczających pobór i gromadzenie wody do celów gaśniczych w lasach Nadleśnictwa Cybinka. Zadanie realizowane w roku 2009, dofinansowane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w kwocie 238092,14zł.
  4. Realizacja przedsięwzięcia pn: „Rozwój zaplecza szkółkarskiego szkółki leśnej Radzików Nadleśnictwa Cybinka". Zadanie obejmowało budowę systemu nawadniania szkółki leśnej wraz z budową przepompowni wody, zbiornika na wodę nitek rozprowadzających wodę wraz ze zraszaczami. Zadanie realizowane w latach 2010 – 2011 dofinansowane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w kwocie 435956,89zł
  5. Przebudowa drogi pożarowej nr 7 – zadanie finansowany ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej w ramach programu: „Poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich", działania: ,,Odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofy oraz wprowadzenie instrumentów zapobiegawczych" schemat: II. Wprowadzanie elementów zapobiegawczych na terenach zaliczonych do dwóch najwyższych kategorii zagrożenia pożarowego. Zadane zostało zrealizowane w roku 2012, wartość dofinansowania wyniosła 283218,00zł.
  6. Budowa obiektów małej retencji  - zadanie realizowane w ramach programu pn: „Zwiększanie możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemach leśnych na terenach nizinnych" w ramach działania 3.1 Retencjonowanie wody i zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego priorytetu III Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska, Programu Operacyjnego Infrastruktura i środowisko na lata 2007-2013. Program współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.

Projekty w trakcie realizacji: 

  1. „Realizacja zadań w ramach projektu współfinansowanego przez stowarzyszenie Gmin RP, Euroregion, Sprewa-Nysa-Bóbr o nr. 594/FMP/13 pn: Prowadzenie działań edukacyjnych w oparciu o sieć transeuropejskich korytarzy migracyjnych dla dzikich zwierząt w obszarze Południowa Brandenburgia – Województwo Lubuskie w ramach Funduszu Małych Projektów i dla Projektów Sieciowych z Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska (Województwo Lubuskie projektu współfinansowanego przez Stowarzyszenie Gmin RP Euroregion „Sprewa-Nysa-Bóbr", umowa nr. 594/FMP/13. Całkowita wartość projektu wynosi 17646,90 euro
  2. „Promocja współpracy transgranicznej Nadleśnictwa Cybinka i Landratsamt Bautzen Kreisforstamt w ramach Funduszu Małych Projektów z Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska – Saksonia 2007 - 2013". Całkowita wartość projektu wynosi 8450,00 euro.